Kasım 2020 Enflasyon Değerlendirmesi

Bilindiği gibi 3 Aralık Salı günü Kasım ayı enflasyonu açıklandı. Oranlar ne yazık ki beklenenden yüksek geldi ve aşağıdaki gibi oldu:

Aylık (%) Yıllık (%)

TÜFE 2,30 14,03

ÜFE 4,08 23,11

Özet değerlendirmemiz şu şekildedir:

· İşler hiç iyi gitmiyor. TÜFE’de bu ay beklenen enflasyon %1,00 civarında iken %2,30 oldu.

ÜFE’de geçen yıl Kasım ayına ait %(-)0,08’lik aylık enflasyon sepetten çıkıp %4,08’lik aylık enflasyon dâhil olunca yıllık enflasyon %18,20’den %23,11’e çıktı. Mayıs ayındaki yıllık ÜFE %5,53 idi. Bugün %23,11’dir.

· 2020 enflasyonunun belli olması öncesinde tek bir ayın enflasyonu kaldı; o da Aralık 2020’ye ait oranlardır. Gelişmelere bakıldığında 2020’yi TÜFE’de %14,00-%14,50, ÜFE’de ise %23,00-%24,00 aralığında bitireceğiz gibi gözüküyor.

30 Eylül 2019’da açıklanan YEP’te 2020 hedef oranı %8,50 idi. 29 Eylül 2020’de güncellenen YEP’te ise %10,50. Güncellenen oranın da fazlasıyla üstünde gerçekleşecek fiyat artışları bekleyebiliriz.

· Görünen o ki döviz kurunda geçtiğimiz aylardaki artışların etkisini hissetmeye başladık. Bu ne kadar sürer kestiremiyoruz ancak enflasyon bu seviyelere çıkınca hâlen %15 olan TCMB faiz oranının bu seviyede kalması zorlaşır. “Faizsever” iktisatçılar ve bankacılar bunu dile getirmeye başladılar bile. Uluslararası finans kuruluşlarının desteklediği yabancı medya, TCMB’yi yeni faiz artırımına örtülü olarak davet etmeye başladılar.

· Bu oranlar açıklanmadan önce bile TCMB’nin piyasayı fonlama oranı %15’e yakındı (yıllık enflasyon %11,89 iken). Şimdi ne olur, tahmin etmek güç. Faiz artırılırsa en az üç çeyrek boyunca enflasyonda daha düşük seviyeler beklememeliyiz. Kaldı ki baz etkisi nedeniyle düşüş için en erken tarih zaten 2021’in son çeyreği olacakmış gibi gözüküyor.

· TCMB’nin de belirttiği üzere enflasyondaki yükselişin temel sürükleyicisinin gıda ve temel mal grupları olduğu anlaşılıyor. Gıda enflasyonundaki yükselişte döviz kurunun birikimli etkisini, tarımsal emtia fiyatları faktörünü ve arz yönlü unsurları görüyoruz. Temel mal enflasyonundaki artışta ise otomobil ve dayanıklı tüketim mallarının etkisi görülüyor.

Yaklaşık bir yıl önce KGF destekli kredilerle başlayan süreçte artık geri ödeme dönemi geldi. İşletmeler, aldıkları ilk grup kredilerin geri ödemelerine başladılar bile. Pandemi döneminde ciddi iş ve gelir kaybına uğrayan firmaların artık kredi geri ödemelerini aksatmamak gibi ilave bir ödevleri de var. Aşıyla birlikte salgının etkisinin kırılması ve ekonomide normalleşmenin geri dönmesi samimi dileğimizdir.